ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΕΚΝΟΥ – ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ

 

Η σχέση συγγένειας της μητέρας και του τέκνου, καθώς και των συγγενών της, συνάγεται αυτομάτως από τη γέννηση του τέκνου. Εν αντιθέσει η σχέση του πατέρα με το τέκνο συνάγεται (ή ορθότερα τεκμαίρεται) μέσω του γάμου ή του συμφώνου συμβίωσης των γονέων του. Οι περιπτώσεις γέννησης τέκνου εκτός γάμου είτε δίχως σύμφωνο συμβίωσης,επιφέρουν τη θεώρηση του τέκνου ως αγνώστου πατρός.

Ωστόσο, σε περίπτωση όπου ο πατέρας του τέκνου είναι γνωστός, και προκειμένου να καταχωρηθεί η συγγένεια αυτή, απαιτείται η αναγνώριση του τέκνου. Η αναγνώριση επιτυγχάνεται είτε με τη διαδικασία της 1. εκούσιας αναγνώρισης, είτε 2. μέσω δικαστικής αποφάσεως. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, της δικαστικής αναγνώρισης του τέκνου, εφαρμοστέα τυγχάνει η διάταξη του άρθρου 1479 του Αστικού Κώδικα, η οποία παρέχει τη  δυνατότητα αναγνώρισης πατρότητας την οποία αιτείται η ίδια η μητέρα είτε το τέκνο. 

Θα πρέπει δε να σημειωθεί, πως εάν το τέκνο γεννήθηκε εντός τυπικά έγκυρου γάμου της μητέρας αυτού με τον σύζυγο της, δεν μπορεί να αναγνωριστεί το τέκνο από τον βιολογικό του πατέρα, λόγω του τεκμηρίου πατρότητας του εντός γάμου γεννημένου τέκνου, εάν προηγουμένως δεν γίνει προσβολή πατρότητας  του με έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης η οποία αναγνωρίζει την ανυπαρξία της πατρότητας. Τούτο δεν ισχύει βέβαια στην περίπτωση όπου το τέκνο γεννηθεί χωρίς τυπικό γάμο των γονέων, όπου μπορεί αυτομάτως να αναγνωριστεί από τον βιολογικό πατέρα, εκούσια ή δικαστικά στην περίπτωση όπου δεν συναινεί η μητέρα.

 

Α. Εκούσια αναγνώριση του τέκνου από τον βιολογικό πατέρα:

Ο βιολογικός πατέρας του τέκνου, μπορεί να αναγνωρίσει εκούσια ως δικό του το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο με τη μητέρα (και υπό την προϋπόθεση ότι δεν υφίστατο γάμος με άλλον άνδρα), εφόσον συναινεί στην εκούσια αναγνώριση και η μητέρα. Αν η μητέρα έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση γίνεται με μόνο τη δήλωση του πατέρα. Αν έχει πεθάνει ο πατέρας ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση  μπορεί να γίνει από τον παππού ή τη γιαγιά της πατρικής γραμμής.

 

Πως γίνεται η αναγνώριση:

Η αναγνώριση του τέκνου γίνεται με δύο τρόπους. Ο συνηθέστερος είναι με συμβολαιογραφική πράξη, αλλά και με διαθήκη. Ως προς τον πρώτο τρόπο, της συμβολαιογραφικής πράξης, η αναγνώριση πραγματοποιείται με δήλωση του βιολογικού πατέρα ενώπιον συμβολαιογράφου, όπου, συνήθως στην ίδια συμβολαιογραφική πράξη ενσωματώνεται και η δήλωση της συναίνεσης της μητέρας, οι οποίες δηλώσεις ΔΕΝ ανακαλούνται. Οι ανωτέρω δηλώσεις, ως απολύτως προσωποπαγή δικαιώματα ΔΕΝ μπορούν να γίνουν δι’ αντιπροσώπου παρά μόνο αυστηρά από τον κάθε βιολογικό γονέα. Συναφώς, στη δήλωση αυτή, δεν χωρούν αιρέσεις ή προθεσμίες από τις οποίες μπορεί να εξαρτηθεί η αναγνώριση.

 

Συνέπειες της εκούσιας αναγνώρισης:

Από τη στιγμή της αναγνώρισης του τέκνου, αυτό αποκτά τη νομική θέση τέκνου γεννημένου εντός γάμους. Αυτομάτως, γεννάται ο συγγενικός δεσμός του τέκνου με τον βιολογικό του πατέρα και τους συγγενείς αυτού.

Δεδομένης πλέον της πατρότητας, γεννώνται συναφώς μια σειρά δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του πατέρα αλλά και δικαιωμάτων του τέκνου. Ειδικότερα, ο πατέρας αποκτά πλέον δικαιώματα γονικής μέριμνας και επιμέλειας του τέκνου, ενώ σε περίπτωση όπου αυτή αποδοθεί στη μητέρα, ο πατέρας διατηρεί δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο του.

Υποχρεούται δε ο πατέρας και εξ αντιδιαστολής, δικαιούται το τέκνο διατροφής από τον βιολογικό του πατέρα. Συναφώς, το τέκνο, αποκτά εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα στην περιουσία του πατέρα αλλά και των συγγενών αυτού, όπως και δικαίωμα νόμιμης μοίρας, προσβάλλοντας έτσι τυχόν περιουσιακές διαθέσεις με τρίτα πρόσωπα χωρίς να υπολογιστεί το δικαίωμα του τέκνου ως νόμιμου μεριδούχου στην περιουσία του πατέρα και των γονέων του πατέρα του, στην περιουσία τους, είτε όσο ήταν στη ζωή, είτε και μετά το θάνατο τους.

 

Η δυνατότητα προσβολής της εκούσιας αναγνώρισης:

Η εκούσια αναγνώριση, μπορεί να προσβληθεί  είτε από το ίδιο το τέκνο, στην περίπτωση όπου αυτός που δηλώθηκε ως πατέρας του δεν  είναι στην πραγματικότητα ο βιολογικός του πατέρας, είτε από τους γονείς της μητέρας του, στην περίπτωση που η τελευταία δεν συναίνεσε στην αναγνώριση, λόγω θανάτου της ή δικαιοπρακτικής ανικανότητας της, είτε από τους γονείς του πατέρα  που δεν είχε προβεί στην αναγνώριση (λόγω θανάτου ή δικαιοπρακτικής ανικανότητας).

Ως προς την προθεσμία προσβολής της πατρότητας λόγω αναγνώρισης του τέκνου, αυτή είναι δύο έτη από την ενηλικίωση του τέκνου. Για τα υπόλοιπα δικαιούμενα να ζητήσουν την προσβολή πρόσωπα, η προθεσμία είναι τρεις μήνες αφότου έλαβαν γνώση της αναγνώρισης ή σε κάθε περίπτωση δύο χρόνια από την αναγνώριση.

 

Β. Η δικαστική αναγνώριση του τέκνου:

Σύμφωνα με το Άρθρο 1479 ΑΚ:

«Η μητέρα έχει δικαίωμα να ζητήσει με αγωγή την αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της που γεννήθηκε χωρίς γάμο της με τον πατέρα του. Το ίδιο δικαίωμα έχει και το τέκνο. Όταν η μητέρα αρνείται την προβλεπόμενη από την πρώτη παράγραφο του άρθρου 1475 συναίνεσή της, δικαίωμα δικαστικής αναγνώρισης έχουν επίσης ο πατέρας και, στην περίπτωση της τρίτης παραγράφου του άρθρου 1475, ο παππούς ή η γιαγιά της πατρικής γραμμής.  Αν διενεργηθεί τεχνητή γονιμοποίηση με γεννητικό υλικό τρίτου δότη, η δικαστική αναγνώριση της πατρότητας αποκλείεται, έστω και αν η ταυτότητά του είναι ή γίνει εκ των υστέρων γνωστή».

 

Τα δικαιούμενα πρόσωπα να ασκήσουν αγωγή αναγνώρισης του τέκνου.

  1. Από την ανωτέρω διάταξη προκύπτει σαφώς πως δικαίωμα να ζητήσει την αναγνώριση της πατρότητας διαθέτει τόσο η μητέρα όσο και τέκνο, διακρίνοντας δύο προδήλως διακριτά και αυτοτελή δικαιώματα. Το διακριτό δικαίωμα μεταξύ μητέρας και πατέρα έχει ως δικονομική συνέπεια ότι η απόφαση που εκδίδεται μετά από αγωγή της μητέρας κατά του πατέρα δεν παράγει, αφού γίνει αμετάκλητη (ΚΠολΔ 618), δεδικασμένο για το τέκνο, το οποίο δύναται, και μετά από μία απορριπτική τέτοια απόφαση, να εγείρει και εκείνο αγωγή για την αναγνώριση της πατρότητας του κατά του πατέρα του, ενόψει και της διατάξεως του άρθρου 618 εδ. 2 ΚΠολΔ. Η σχετική αγωγή, όταν ασκείται από τη μητέρα, στρέφεται κατά του βιολογικού πατέρα ή των κληρονόμων αυτού και ασκείται αποκλειστικά για τον εαυτό της και όχι για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου, όπως γίνεται στις περιπτώσεις αγωγών διατροφής. Στην περίπτωση όπου η μητέρα είναι ανήλικη, η αγωγή ασκείται από τον νόμιμο εκπρόσωπο της, εκτός αν ή ίδια τυγχάνει ηλικίας 10 έως 18 ετών, οπότε η αγωγή ασκείται από την ίδια αυτοπροσώπως. Η προθεσμία άσκησης της αγωγής είναι αποσβεστική, διαρκούσα για πέντε (5) έτη μετά τον τοκετό. Το ίδιο το τέκνο ως αναφέρθηκε, έχει αυτοτελές δικαίωμα να ασκήσει τη σχετική αγωγή. Η αγωγή του τέκνου ασκείται αυτοπροσώπως μετά την ενηλικίωση του και στρέφεται κατά του βιολογικού του πατέρα οποίος δεν το έχει αναγνωρίσει ή αν αυτός δεν ζει κατά των κληρονόμων του. Η προθεσμία άσκησης της αγωγής από το τέκνο είναι ένα (1) έτος από το χρόνο της ενηλικίωσης του.
  2. Περαιτέρω, δικαίωμα για τη δικαστική αναγνώριση έχει και ο πατέρας στην περίπτωση όπου η μητέρα αρνείται να συναίνεση στην εκούσια αναγνώριση του τέκνου, όσο και οι γονείς του πατέρα (εφόσον αυτός έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα). Η άσκησης αγωγής από τα πρόσωπα αυτά, στρέφεται  κατά της μητέρας του τέκνου και η προθεσμία άσκησης της η οποία είναι αποσβεστική, είναι δύο (2) έτη από την άρνηση της μητέρας να συναινέσει εκουσίως στην αναγνώριση του τέκνου. Στην περίπτωση όπου η μητέρα έχει γεννήσει το τέκνο εντός γάμου με τον σύζυγο της (διαφορετικό από τον βιολογικό πατέρα) η προθεσμία για δικαστική αναγνώριση του τέκνου εκκινεί από την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης προσβολής της πατρότητας(λινκ έτερου άρθρου προσβολής πατρότητας).

Από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 1481, 1482 ΑΚ προκύπτει πως ως μοναδικό κριτήριο της τεκμαιρόμενης πατρότητας αναγνωρίζεται η  ύπαρξη σαρκικής συνάφειας με τη μητέρα του τέκνου από τη σύλληψη, ήτοι το διάστημα ανάμεσα στην τριακοσιοστή  και την εκατοστή ογδοηκοστή ημέρα πριν από τον τοκετό.

Η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης συμβάλει άμεσα στην επίλυση και  τη διεκπεραίωση τέτοιων ζητημάτων, αποκαθιστώντας άμεσα τη βιολογική αλήθεια, με την απλούστερη πλέον εξέταση DNA. Άλλωστε, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, στις σχετικές δίκες, εκδίδεται προδικαστική απόφαση, με την οποία το δικαστήριο διατάσσει τη διενέργεια ιατρικής πραγματογνωμοσύνης, ώστε να διαπιστωθεί αν υφίσταται συγγένεια του τέκνου με τον πατέρα του.

Θα πρέπει δε να σημειωθεί, πως συμφώνως προς το άρθρο 607 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, εάν κάποιο από τα ενδιαφερόμενα μέρη αρνηθεί να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις τις οποίες διέταξε το Δικαστήριο χωρίς δικαιολογημένη αιτία, τότε οι ισχυρισμοί του αντιδίκου λογίζονται αποδεδειγμένοι.

 

Συνέπειες από την αναγνώριση:

Ως αναφέρθηκε και ανωτέρω, για τις συνέπειες τις εκούσιας αναγνώρισης, από τη στιγμή της έκδοσης απόφασης αναγνώρισης της πατρότητας του τέκνου, αυτομάτως, γεννάται ο συγγενικός δεσμός του τέκνου με τον βιολογικό του πατέρα και τους συγγενείς αυτού.

Δεδομένης πλέον της πατρότητας, γεννώνται συναφώς μια σειρά δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του πατέρα αλλά και δικαιωμάτων του τέκνου. Ειδικότερα, ο πατέρας αποκτά πλέον δικαιώματα γονικής μέριμνας και επιμέλειας του τέκνου, ενώ σε περίπτωση όπου αυτή αποδοθεί στη μητέρα, ο πατέρας διατηρεί δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο του.

Υποχρεούται δε ο πατέρας και εξ αντιδιαστολής, δικαιούται το τέκνο διατροφής από τον βιολογικό του πατέρα. Συναφώς, το τέκνο, αποκτά εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα στην περιουσία του πατέρα αλλά και των συγγενών αυτού, όπως και δικαίωμα νόμιμης μοίρας, προσβάλλοντας έτσι τυχόν περιουσιακές διαθέσεις με τρίτα πρόσωπα χωρίς να υπολογιστεί το δικαίωμα του τέκνου ως νόμιμου μεριδούχου στην περιουσία του πατέρα και των γονέων του πατέρα του, στην περιουσία τους, είτε όσο ήταν στη ζωή, είτε και μετά το θάνατο τους.

 

Οι εξειδικευμένοι στο οικογενειακό δίκαιο συνεργάτες του γραφείου μας, αναλαμβάνουν με επαγγελματισμό και ακεραιότητα υποθέσεις αναγνώρισης – προσβολής της πατρότητας ή της μητρότητας τέκνων, περιουσιακών αξιώσεων μεταξύ των συζύγων, θέση προσώπων σε δικαστική συμπαράσταση, υιοθεσίες κ.λπ., με απόλυτη εχεμύθεια και σεβασμό στη λεπτότητα των συναφών υποθέσεων.  Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία της εκούσιας ή δικαστικής αναγνώρισης της πατρότητας του τέκνου, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στα τηλέφωνα 210 5155994, 211 0131115, 6959406687 ή στο email: info@kerchanatzidou-law.gr.

Επικοινωνήστε μαζί μας τώρα: +30 6959406687